Cao đẳng Y Hà Nội Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur
Ngôi mông là một ngôi có khả năng đẻ đường dưới nhưng dễ mắc đầu hậu vì vậy nếu không được chẩn đoán sớm, tiên lượng tốt có thể làm tăng tỷ lệ tử vong đối với thai nhi.
Giảng viên Cao đẳng Hộ Sinh hướng dẫn cách đỡ đẻ ngôi mông
Giảng viên Cao đẳng Hộ Sinh chia sẻ các bước đỡ đẻ ngôi mông
Giai đoạn cho sản phụ rặn đẻ ngôi mông chỉ được tiến hành khi có đủ các điều kiện sau đây, vì vậy sinh viên học chuyên ngành Cao đẳng Hộ Sinh cần nắm rõ các giai đoạn để cuộc đỡ đẻ tiến ra nhanh và chính xác:
- Cổ tử cung đã mở hết và ngôi thai đã xuống sát với tầng sinh môn Chỉ cho sản phụ rặn khi có cơn co tử cung
- Đảm bảo cơn co tử cung có hiệu quả, truyền nhỏ giọt Oxytocin có hệ thống từ lúc bắt đầu cho sản phụ rặn
- Cắt tầng sinh môn chủ động có hệ thống khi tầng sinh môn giãn căng
- Không dùng bất cứ một thủ thuật nào khi sổ thai cho tới khi xuất hiện đỉnh của xương bả vai thai nhi
Bước 1: Đỡ đẻ ngôi mông
Đỡ đẻ ngôi mông theo phương pháp Vermelin
- Để thai nhi sổ tự do do sự kết hợp của cơn co tử cung và sức rặn của mẹ Khi mông hoặc chân chuẩn bị sổ thì cắt tầng sinh môn Trải một khăn vải ở dưới tầng sinh môn Khi thai sổ đến bụng, người đỡ đẻ luồn ngón tay nới lỏng dây rốn
- Đẩy trên bụng mẹ ở phía đáy tử cung
- Giúp cho đầu hậu sổ kịp thời tránh cho trẻ hít phải nước ối
- Người thầy thuốc sản khoa là người quan sát tích cực, không vội vã, càng ít đụng chạm vào thai nhi càng tốt
Đỡ đẻ ngôi mông theo phương pháp Sôvianốp ngôi mông không hoàn toàn
- Khi mông sổ hai bàn tay người đỡ đẻ ôm lấy đùi và hông thai, các ngón cái ở phía đùi các ngón khác phía xương cùng
- Trong cơn rặn hướng cho khối thai ra trước và giữ cho chi dưới của thai luôn áp sát vào bụng và ngực
- Khi sổ vai tiêm thuốc Oxytocin
- Giúp sổ đầu hậu đồng thời hướng thai ra trước cho lưng thai sát vào phần trước âm hộ, lật ngửa thai lên bụng mẹ cho sổ đầu (giống như thủ thuật Bracht)
Đỡ đẻ ngôi mông hoàn toàn theo phương pháp Sôvianốp:
- Giữ không cho chân và mông không sổ sớm: dùng gạc lớn đặt trước âm hộ và lấy lòng bàn tay đè lên gạc trong cơn co
- Hướng dẫn sản phụ rặn thật tốt
- Thời gian giữ từ vài phút đến 15 – 20 phút cho tới khi tầng sinh môn giãn hết
- mức
- Lúc không thể giữ nữa và bắt đầu cho rặn sổ
- Các động tác đỡ thai khác tuần tự được tiến hành như khi đỡ ngôi mông theo
- đường dưới một cách tự nhiên
Bước 2: Các thủ thuật thường dùng khi đỡ đẻ ngôi mông
Giảng viên Liên thông Cao đẳng Hộ Sinh chia sẻ các thủ thuật đỡ đầu hậu:
- Thủ thuật Bracht:
Người đỡ đẻ giữ thai với hai bàn tay: các ngón tay cái vào mặt trước đùi, bằng các động tác phối hợp đưa thai ra trước, lên trên và lật ngửa thai lên bụng mẹ, không được lôi kéo vào thai
Người đỡ phụ ấn tay vào đáy tử cung giúp cho đầu thai ra dễ dàng hơn
Khi thai đã sổ qua cằm, người đỡ có thể luồn ngón tay vào miệng thai nhi giúp đầu cúi để sổ dễ hơn
- Thủ thuật Mauriceau:
Thủ thuật này thường chỉ định cho các sản phụ đẻ con so, thai có thể hơi to, tầng sinh môn rắn, cần tiên lượng những khó khăn và nếu thấy có chỉ định thì làm ngay thủ thuật Mauriceau. Thời điểm bắt đầu làm Mauriceau là khi vai và 2 chi trên đã sổ hẳn ra ngoài âm hộ
Cách làm:
Cho thai nhi cưỡi lên cẳng tay người đỡ đẻ
- Hai ngón tay trỏ và giữa cho vào miệng của thai đến tận đáy lưỡi ấn cho cằm sát vào ngực giúp cho đầu cúi thêm
- Bàn tay ngoài đặt trên lưng, sát vai dùng các ngón ấn vào vùng chẩm để phối hợp cùng lúc với bàn tay bên trong làm cho đầu cúi
- Sau đó dùng các ngón bàn tay ngoài ôm lấy 2 vai và kẹp ngón trỏ – giữa ôm lấy gáy thai rồi phối hợp với tay trong kéo thai xuống, đưa đầu về chẩm – vệ, hướng thai ra ngoài lật lên phía bụng mẹ
- Người phụ đẩy vào tử cung giúp cho đầu sổ dễ hơn Cắt nới rộng tầng sinh môn
Nữ hộ sinh hướng dẫn đỡ đẻ
Bước 3: Các thủ thuật hạ tay
Thủ thuật LOVSET
- Khi thai nhi sổ đến mỏm xương bả vai, người đỡ đẻ đưa ngón tay lên kiểm tra xem tay thai nhi có bị giơ lên cao hay không. Nếu tay bị giơ cao thì bắt đầu ngay thủ thuật hạ tay
- Người đỡ đẻ nắm giữ thai nhi bằng 2 bàn tay, ngón cái ở vùng thắt lưng, lòng bàn tay ở 2 mông, các ngón tay khác ở phía bụng Thực hiện vòng quay đầu tiên 900 cho lưng thai quay sang phải để cánh tay trước của thai xuống dưới xương vệ sẽ sổ Sau đó tiến hành vòng quay thứ 2, 1800 theo hướng ngược lại để đưa tay sau ra trước, khuỷu tay sẽ xuất hiện ở âm hộ
- Tiếp đó thai sẽ được hạ xuống, cố định chẩm dưới khớp vệ cho đầu sổ
Hạ tay theo phương pháp cổ điển:
- Bao gờ cũng phải hạ tay sau xuống trước
- Một bàn tay cầm chân thai nhấc lên và về phía đối diện với lưng của thai
- Bàn tay còn lại luồn vào âm đạo theo ngực cằm đi dần lên 2 ngón tay trỏ và giữa đi dọc theo cánh tay tìm đến nếp khuỷu thì ấn vào nếp đó để cẳng tay gấp lại và bàn tay vuốt qua mặt thai nhi để đưa xuống dưới. Động tác này người ta ví như mèo rửa mặt
- Khi tay đã xuống, vào tới âm đạo thì gỡ dần ra theo mép sau âm hộ
- Đối với tay trước, lại luồn tay lên làm các thao tác như trên Ca không thể luồn tay lên được thì phải xoay 1800 biến tay trước thành tay sau. Nếu tay đó chưa sổ thì làm thao tác gỡ tay sau như đã mô tả trên
Thông tin tại website Y Hà Nội chỉ mang tính giáo dục lâm sàng, không nên áp dụng vào thực tế khi chưa tham vấn ý kiến người có chuyên môn!
Nguồn: Kỹ thuật Hộ Sinh Cao đẳng
Trường Cao đẳng Y dược Pasteur chia sẻ và tổng hợp
