Truyền dịch tĩnh mạch yêu cầu điều dưỡng viên có kỹ năng chuyên môn cao, tuân thủ nghiêm ngặt quy trình và lưu ý cẩn thận để đảm bảo an toàn, hiệu quả trong điều trị, cũng như ngăn ngừa biến chứng cho bệnh nhân.
Điều dưỡng viên chia sẻ lưu ý trong kỹ thuật truyền dịch tĩnh mạch
Dưới đây là một số lưu ý quan trọng trong kỹ thuật truyền dịch tĩnh mạch mà các điều dưỡng viên cần chú ý mà dược sĩ Cao đẳng Dược và cử nhân Văn bằng 2 Cao đẳng Điều dưỡng các trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội chia sẻ.
1. Chuẩn bị trước khi truyền dịch
Quá trình chuẩn bị là một trong những bước quan trọng để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân khi truyền dịch. Điều dưỡng viên cần thực hiện đầy đủ các bước sau:
- Đánh giá tình trạng bệnh nhân: Trước khi thực hiện truyền dịch, điều dưỡng viên cần đánh giá tổng quát tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Kiểm tra các chỉ số sinh tồn (huyết áp, nhịp tim, nhịp thở) để đảm bảo bệnh nhân có đủ điều kiện truyền dịch. Đặc biệt, cần lưu ý với những bệnh nhân có tiền sử bệnh tim mạch hoặc suy thận, vì việc truyền dịch quá nhiều có thể gây phù phổi hoặc suy tim.
- Kiểm tra loại dịch truyền: Chọn loại dịch truyền phù hợp với tình trạng bệnh lý của bệnh nhân. Có nhiều loại dịch truyền khác nhau, như dung dịch muối sinh lý, dung dịch glucose, dung dịch điện giải, hoặc các dung dịch chứa dinh dưỡng. Điều dưỡng viên cần kiểm tra kỹ về liều lượng, nồng độ và hạn sử dụng của dịch truyền để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
- Chuẩn bị dụng cụ sạch sẽ: Dụng cụ cần thiết cho quy trình truyền dịch bao gồm kim tiêm, dây truyền, chai dịch, băng dính, găng tay vô khuẩn, và các thiết bị bảo hộ khác. Mọi dụng cụ cần được vô trùng kỹ lưỡng để ngăn ngừa nhiễm trùng cho bệnh nhân.
2. Lưu ý khi tiến hành kỹ thuật truyền dịch
Trong quá trình truyền dịch tĩnh mạch, điều dưỡng viên cần tuân thủ các nguyên tắc nghiêm ngặt để đảm bảo truyền dịch an toàn và hiệu quả:
- Đảm bảo vô trùng tuyệt đối: Điều dưỡng viên cần sử dụng găng tay vô trùng và rửa tay kỹ lưỡng trước khi tiếp xúc với vùng da sẽ truyền dịch. Vùng da trên cánh tay hoặc nơi sẽ đặt kim tiêm phải được sát khuẩn kỹ để loại bỏ nguy cơ nhiễm trùng.
- Lựa chọn vị trí tiêm tĩnh mạch: Điều dưỡng viên cần chọn vị trí tiêm phù hợp, thường là ở các tĩnh mạch lớn như tĩnh mạch khuỷu tay, cẳng tay, hoặc mu bàn tay. Khi lựa chọn vị trí, cần tránh các tĩnh mạch đã có dấu hiệu tổn thương, sưng tấy, hoặc nhiễm trùng.
- Góc tiêm và thao tác chính xác: Khi chọc kim, điều dưỡng viên cần giữ kim ở góc 15-30 độ so với bề mặt da, tiến hành nhẹ nhàng, từ từ để tránh làm tổn thương tĩnh mạch. Khi đã vào đúng vị trí, cần cẩn thận gắn dây truyền và mở khóa dịch truyền theo tốc độ đã được chỉ định.
- Kiểm tra tốc độ truyền dịch: Điều dưỡng viên cần điều chỉnh tốc độ truyền phù hợp với chỉ định của bác sĩ. Tốc độ truyền quá nhanh có thể gây sốc dịch hoặc tác động tiêu cực đến huyết áp và nhịp tim của bệnh nhân. Tốc độ truyền thông thường được theo dõi và điều chỉnh dựa trên độ tuổi, tình trạng sức khỏe và loại dịch truyền của bệnh nhân.
3. Quan sát và chăm sóc bệnh nhân trong quá trình truyền dịch
Sau khi thiết lập dịch truyền, điều dưỡng viên cần thường xuyên theo dõi và chăm sóc bệnh nhân để đảm bảo an toàn:
- Quan sát các dấu hiệu bất thường: Điều dưỡng viên cần chú ý theo dõi các dấu hiệu như sưng đau tại chỗ tiêm, xuất hiện mẩn đỏ, phù nề hoặc cảm giác nóng rát. Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy dịch truyền thấm vào mô xung quanh, điều dưỡng viên phải dừng truyền và thay đổi vị trí truyền ngay lập tức.
- Theo dõi các phản ứng dị ứng: Một số bệnh nhân có thể phản ứng với các thành phần trong dịch truyền, gây ra các triệu chứng như khó thở, nổi mề đay, buồn nôn hoặc nhịp tim nhanh. Khi phát hiện bất kỳ triệu chứng dị ứng nào, điều dưỡng viên cần ngừng truyền dịch ngay lập tức và báo cáo cho bác sĩ để xử lý.
- Kiểm tra tốc độ và lượng dịch truyền: Trong suốt quá trình truyền, điều dưỡng viên cần đảm bảo dịch truyền không bị chảy quá nhanh hoặc quá chậm, và lượng dịch truyền đúng theo chỉ định của bác sĩ. Nếu tốc độ truyền quá chậm, dịch có thể không đạt hiệu quả điều trị; ngược lại, nếu truyền quá nhanh có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng.
Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đào tạo Cao đẳng Điều dưỡng
4. Kết thúc quy trình truyền dịch và theo dõi sau truyền
Cử nhân Văn bằng 2 Cao đẳng Điều dưỡng cho hay: Sau khi hoàn thành việc truyền dịch, điều dưỡng viên cần tuân thủ các bước sau để đảm bảo kết thúc quy trình một cách an toàn:
- Rút kim và chăm sóc chỗ tiêm: Điều dưỡng viên cần rút kim nhẹ nhàng, nhanh chóng, sau đó sát khuẩn và băng vết tiêm để ngăn ngừa nhiễm trùng. Bệnh nhân nên được yêu cầu nghỉ ngơi trong thời gian ngắn và giữ vệ sinh vùng tiêm cẩn thận.
- Quan sát tình trạng bệnh nhân sau khi truyền: Sau khi rút kim, cần theo dõi bệnh nhân trong một khoảng thời gian nhất định để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Điều dưỡng viên cần kiểm tra tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân và các chỉ số sinh tồn như nhịp tim, huyết áp để đảm bảo rằng bệnh nhân không có phản ứng phụ nào.
- Ghi chép đầy đủ vào hồ sơ: Ghi chép đầy đủ quá trình truyền dịch, loại dịch truyền, liều lượng, tốc độ và các biểu hiện của bệnh nhân trong hồ sơ y tế là rất quan trọng. Điều này giúp bác sĩ và các nhân viên y tế khác có thông tin chi tiết để theo dõi tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và có những điều chỉnh phù hợp trong quá trình điều trị tiếp theo.
Kỹ thuật truyền dịch tĩnh mạch đòi hỏi điều dưỡng viên phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc về vô trùng, kỹ thuật chọc kim, theo dõi tình trạng bệnh nhân và ghi chép đầy đủ. Chăm sóc cẩn thận và theo dõi chặt chẽ sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng, đảm bảo an toàn và hiệu quả của quá trình điều trị. Những lưu ý và quy trình chuẩn sẽ giúp bệnh nhân nhận được các liệu pháp truyền dịch một cách an toàn và nhanh chóng hồi phục sức khỏe.
Nguồn: yhanoi.edu.vn